169Α ΠΚ: το πριν, το μετά και το τώρα
Αφορμή του παρόντος κειμένου στάθηκε μια μήνυση που εκκρεμούσε ενώπιον του Μονομελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης με εγκαλούντα εντολέα μας και η εξέλιξη επ’ αυτής κατά την ημέρα ορισμού εκδίκασης της στο ακροατήριο.
Όπως είναι γνωστό, ο Ν 4619/2019, η έναρξη ισχύος του οποίου τοποθετείται χρονικά στις 01-07-2019, επέφερε ένα ευρύ φάσμα τροποποιήσεων στις διατάξεις του μέχρι πρότινος ισχύοντος Ποινικού Κώδικα, ανάμεσά τους και στο άρθρο 169Α. Ειδικότερα, υπό το πρίσμα της νέας ρύθμισης αυτού, αποποινικοποιήθηκε η πράξη της μη συμμόρφωσης σε συμφωνία επικυρωμένη με συμβολαιογραφικό έγγραφο κατά τη διάταξη 1441 ΑΚ με την οποία ρυθμίζεται η επικοινωνία των ανήλικων τέκνων με τους γονείς τους. Με δεδομένο αυτό, εύλογο ήταν να αναμένει κανείς ότι μια δικογραφία με περιεχόμενο μια τέτοια περίπτωση θα ετίθετο στο αρχείο, εφόσον πια είχε εκλείψει ο ποινικά άδικος και κολάσιμος χαρακτήρας της εν λόγω πράξης. Αυτός ήταν και ο λόγος της μη εμφάνισης του εντολέα μας, εγκαλούντος και μάρτυρα, στο ακροατήριο κατά την ημέρα της δικασίμου. Ωστόσο, προς προφανή έκπληξή μας, το δικαστήριο διέταξε αναβολή εκδίκασης της υπόθεσης, ενώ μάλιστα επέβαλε και πρόστιμο λιπομαρτυρίας εις βάρος του. Η άκρως αυτή αιφνιδιαστική εξέλιξη ήταν το έρεισμα επακόλουθων προβληματισμών μας σχετικά με τη σημασία της ορθής εφαρμογής των νομικών κανόνων και της εύρυθμης λειτουργίας του δικαιϊκού συστήματος.
Βέβαια, ο νέος Ν. 4855/2021 που ήρθε τώρα να μεταβάλει εκ νέου το τοπίο επισύροντας αλλαγές σε ποικίλες ρυθμίσεις του Ποινικού Κώδικα, επαναπροσδιορίζοντας το άρθρο 169Α, ανάγει εκ νέου σε ποινικό αδίκημα την προαναφερθείσα πράξη με επαπειλούμενη τη διαζευκτική ποινή της φυλάκισης έως 3 έτη ή της χρηματικής ποινής. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νόμου, η εν λόγω προσθήκη αντιμετωπίζει το νομικό κενό της μη πρόβλεψης ποινικών επιπτώσεων για όσους δε συμμορφώνονται στη συμφωνία του 1441 ΑΚ κατά το σκέλος που ρυθμίζει την επικοινωνία με ανήλικα τέκνα. Διαφαίνεται έτσι η αξιολογική εκτίμηση του νομοθέτη που προσανατολίζεται στην κατεύθυνση ενός ευαίσθητου ζητήματος, αυτού της διασφάλισης του γονεϊκού ρόλου, της προστασίας της παιδικότητας καθώς και της καταστολής της γονεϊκής αποξένωσης.
Αλεξάνδρα Καφφέ, Ασκ. Δικηγόρος
